วันจันทร์ที่ 9 กันยายน พ.ศ. 2556

เจ็ดซากมะเร็งตรวจได้จากเลือด (Cancer marker)

สวัสดีคะ ^/\^ ช่วงหลังๆ มานี้พบเจอใครต่างก็กลัวมะเร็งทั้งนั้น ถ้าเราสามารถสืบรู้ได้ตั้งแต่เนิ่นๆ ก็จะได้รับมือกับมะเร็งได้ถูกต้องใช่ไหมคะ ดิฉันจึงขออนุญาตเผยแผ่บทความของนพ.กฤษดา ศิรามพุช ผู้อำนวยการศูนย์เวชศาสตร์อายุรวัฒน์นานาชาติ เรื่องเจ็ดซากมะเร็งตรวจได้จากเลือดคะ

มะเร็งก็คล้ายเด็กซนครับ ไปที่ไหนก็วุ่นวายไปทั่ว ครั้นลุกออกมากลับบ้านแล้วก็ยังทิ้งซากซนทโมนเอาไว้เป็นข้าวของรกรุงรังอยู่ตามหลัง ราวกับผีพุ่งไต้ที่ทิ้งซากหางของมันเอาไว้ก็ไม่ปาน

การจะกำจัดมะเร็งต้นตอได้มีอยู่ทางหนึ่งคือดูจาก “ซาก” นี่ละครับ ในบรรดาซากทั้งหลายของมะเร็งเราใช้คำศัพท์ทางวิชาการเรียกมันว่า “ค่าสารบ่งชี้มะเร็ง” (Cancer marker) ที่เชื่อว่าหลายท่านรู้จักดีอยู่ แต่ความสำคัญอยู่ที่ต้องรู้นะครับว่าไม่จำเป็นต้องตรวจทั้งหมดทุกชนิดและบางชนิดขึ้นสูงก็ไม่จำเป็นต้องตกใจจากมะเร็งเสมอไป มีโรคอื่นด้วยที่ทำให้ “ซาก” เหล่านี้ขึ้นสูง มาเริ่มกันเลยดีกว่าครับ

1. ซากมะเร็งตับ ค่าสารบ่งชี้ชนิดนี้เรียกว่า เอเอฟพี (AFP) ยิ่งมีมากยิ่งบอกถึงความเสี่ยงมะเร็งตับ ความสำคัญอยู่ที่ใช้ดูก่อนเกิดมะเร็งในผู้มีความเสี่ยง เช่น ตับไม่ดี ดื่มแอลกอฮอล์ พาหะไวรัสตับอักเสบบี และใช้ดูเวลาที่รักษามะเร็งตับแล้วมีการลุกสามมากขึ้นหรือไม่

2. ซากมะเร็งลำไส้ ในกลุ่มของมะเร็งชนิดนี้มีข้อดีคือมีวิธีตรวจเยอะครับ นอกจากส่องกล้องที่ยุ่งยากแล้วยังมีการ “เจาะเลือดตรวจ” ที่ง่ายกว่ามาก ตรวจตอนดูสุขภาพประจำปีก็ได้ครับ ค่านี้เรียกว่า ซีเอ19-9 (CA19-9)

3. ซากมะเร็งต่อมลูกหมาก บอกได้ดีถ้าเจาะดูค่า พีเอสเอ (PSA) ที่อาจเริ่มสูงได้ตั้งแต่อายุสามสิบต้นๆ คนที่มีปัญหาปัสสาวะไม่พุ่ง ปัสสาวะบ่อยหรือผิดปกติไปขอให้ตรวจค่าพีเอสเอนี้ดู ถ้าสูงก็ยังไม่ต้องตกใจครับ เพราะมันอาจหมายถึงแค่ต่อมลูกหมากโตเล็กน้อยไม่ใช่มะเร็งเสมอไป

4. ซากมะเร็งเต้านม ตรวจได้จากเลือดครับคือค่า ซีเอ15-3 (CA15-3) ถ้าให้ดีก็ตรวจร่วมกับแมมโมแกรมให้แน่ครับ

5. ซากมะเร็งรังไข่ ใช้การเจาะเลือดร่วมกับอัลตราซาวน์ท้องน้อยเป็นสำคัญ ซากของมันในเลือดชื่อ ซีเอ12-5 (CA12-5) ถ้ายังไม่อยากอัลตราซาวน์หรือตรวจภายในให้เหนียมเล่นก็สามารถตรวจจากเลือดได้ก่อนครับ เหมาะสำหรับสาวๆ ที่มีประวัติในครอบครัวปวดประจำเดือนบ่อยหรือเป็นช็อกโกแลตซีสต์

6. ซากมะเร็งปากมดลูก ต้องใช้การตรวจภายในเป็นหลัก ผลที่ได้มักพบซากเชื้อโรคตัวหนึ่งเรียก เอชพีวี (HPV) ในช่องคลอด การตรวจภายในประจำปีก็จับเชื้อนี้ได้ ขอให้เน้นกับคุณหมอว่าจะตรวจเชื้อเอชพีวีนี้ด้วย เพราะถ้าเจอมันก็ชี้ถึงความเสี่ยงมะเร็งปากมดลูกได้มากครับ

7. ซากมะเร็งสมอง ของที่อยู่ในกะโหลกนั้นก็ยังสามารถตรวจซากที่โผล่ออกมาในเลือดได้ครับ สำหรับกรณีนี้คือ เนื้องอกต่อมใต้สมอง (Prolactinoma) ที่พบบ่อยทำให้ปวดศีรษะ ตามัว คลื่นไส้ ในบางท่านมีน้ำนมไหลจากอกด้วย ช่วยตรวจให้รู้โดยหาค่าโปรแล็กติน (Prolactin)

เวลาตรวจสุขภาพให้กับคนไข้ก็จะถามง่ายๆ ว่าอยากตรวจขยะมะเร็งชนิดไหนบ้าง ไม่จำเป็นต้องตรวจทั้งเจ็ดชนิด โดยจะดูจากพฤติกรรมในชีวิตคนไข้และประวัติเสี่ยงโรคภัยในครอบครัวครับ ยกตัวอย่างง่ายๆ เช่น
     - มีญาติพี่น้องสายตรงเป็นมะเร็ง อาทิ มะเร็งเต้านม
     - แต่งงานตั้งแต่อายุน้อย นึกถึงมะเร็งปากมดลูก
     - ปวดศีรษะมานานเรื้อรัง ระวังเรื่องของสมอง
     - ประจำเดือนผิดปกติ ปวดประจำเดือนบ่อย นึกถึงรังไข่
     - ดื่มแอลกอฮอล์ เป็นพาหะไวรัสตับอักเสบ นึกถึงเนื้องอกในตับ
     - ขับถ่ายผิดปกติ น้ำหนักตัวลดเบื่ออาหาร นึกถึงมะเร็งลำไส้
     - ปัสสาวะไม่พุ่งแรง ปัสสาวะบ่อย มีอาการคล้ายไม่สุด นึกถึงต่อมลูกหมาก

หวังว่าบทความนี้จะเป็นประโยขน์สำหรับทุกท่านไม่มาก็น้อย สวัสดีคะ ^/\^

ขอบขอบคุณ
๐ นพ.กฤษดา ศิรามพุช. (2556, 7 เมษายน). กายคิด จิตกำหนดเจ็ดซากมะเร็งตรวจได้จากเลือด. กายใจ กรุงเทพธุรกิจ, หน้า 8

ไม่มีความคิดเห็น:

แสดงความคิดเห็น